Бақыт Жәлелұлы бір сөзінде: «Барлығы Алланың қолында. Бүгінгі білгенім бала кезімде асылдың тұяқтары бұрынғы шеберлерден үйренгенім. Күндердің күнінде сол естеліктер менің ұсталықпен айналысуыма себепші болды. Бірақ, мен ешқашан осы істі меңгердім, білдім деп мақтан етпедім», - деген еді. Бақыт ағаның бұл сөзі оның кішіпейіл, қарапайым екенінің көрінісі болса керек. Бақыт Жәлелұлының туған-туысқандары, әріптестері, достары оның дәл осы қасиеттерін ерекше бағалайды. Бұхар Жырау атындағы әдебиет және өнер музейінде осы жылдың 13 қарашасы күні Бақыт Сағындықовты еске алу кеші өтті.
Бір кездері жас маман болып Бақыт ағаның қасына еңбек етуге келген әріптесі Мұхаметқали Жантеміров ол кісінің жастарға ерекше қамқорлық танытатынын айтып өтті: «Бақыт аға өте іскер, еңбекқор жан болатын, барлық адамдарды тең көретін. Ол терең білімі, іскерлік қасиеттері мен еңбекққорлығының арқасында үлкен абыройға ие болды. Зейнеткерлікке шыққаннан кейін ол кісі зерттеу жұмыстарын жүргізіп, этнографиялық мұражайлардың дамуына үлкен еңбек сіңірді. Біздің Қазақстанда осы іспен айналысып жүрген азаматтар бар шығар, бірақ Бақыттай іскер адамды мен біле қомадым», - деп сағынышпен есіне алды ағасын әріптестері.
Бақыт Жәлелұлы қазақтың ұлтық дүниелерін тарихи деректерді ескеріп, салт пен дәстүрді ұстанып, әрбір өңірдің ерекшелігін бағамдап отырып жасайтын. Ол еңбектердің тарихи құндылығы бір төбе. Бақыт Сағындықов ет, қымыз ұсыну дәстүрлеріне арналған ағаш ыдыстар, киіз үй бұймдарын, бағалы тастармен әшекейленген қазақтың ерлер мен әйелдер белбеулерін, ер-тұрмандар жасады. Шебердің жасаған ерекше көркем бұйымдары қазақ халқының мәдениетін, салт-дәстүрлерін бейнелейді. Мәселен, бір ғана қымыз беру дәстүріне арналған ыдыстардың өзі қырық заттан тұрады. Халықтық қолөнерді насихаттаушының бұйымдары тарихи-өлкетану музейінің өлкетану мұражайының этнография залында көрсетіледі. Жасалған бұйымдар тарихи шынайылығымен, сырт пішіндерінің көркемдігімен ерекшеленеді. Шебер өз қолымен жасаған киіз үйдің толық жиынтығын Баянауыл жеріндегі Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы музейінен көруге болады. Туындылардың сырт пішіні дәстүрден ауытқымайды, олар тарихи нанымды. Бақыт Жәлелұлының шеберлігінің ең жоғары көрсеткіштерінің бірі - бойжеткен қыздың ұлттық дәстүрде күмістен жасалған зергерлік бұйымдары. Бұл көне этнография бұйымдары терең білімді талап еткен қайта жасалған нұсқалары болып саналады. Сондықтан да шебердің жұмыстарына Ш. Уәлиханов атындағы этнография және археология институтының сарапшылары жоғары баға берген. Бақыт Сағындықов қолданбалы өнерге арналған көптеген республикалық және халықаралық көрмелер мен байқауларға қатысып, жүлделі орындарға ие болды. Республикалық шеберлер сайыстарында қазылар қашанда павлодарлық ұста Сағындықовтың дүниелерін асыға күтетін. Барша қазақстандық шеберлер апрасында бұл есім танымал болды. 2002 жылы Швейцарияда өткен әлемнің 166 мемлекеттерінің қолөнершілері жиылған халықаралық шеберлер байқауында Бақыт Жәлелұлы «Алтын» дәрежесі бойынша «Сапа дәуірі» марапатына ие болды.
Бақыт аға әке-шешесінің бес баласы шетінегеннен кейінгі қызығы еді. Соңынан ерген қарындасы Нағима екеуі аман қалып, ата-анасының көз қуанышы болып өсті. Нағиманың алты айлығында әкесі соғысқа аттанады. Соғыс жылдары бала Бақыт қарындасына ағаштан ойып түрлі ойыншықтар жасап беріп, Нағимашын мәз қылушы еді. Ол осы ойыншықтарды жасағанда барын, жанын салатын. Ол: «Нағима менің ағам да, бауырым да, әпкем де, қарындасым да – жалғыз өзі», - деп қастерлеп, жетістіктерін естісе төбесі көкке жетіп қуанып жүретін. Көзі тірісінде Бақыт аға қарындасын әлпештеп, аялап, еркелетуді еш ұмытпайтын еді. Нағима Жәлелқызы Сақындықова – филология ғалымының докторы, профессор, Қожа Ахмет Иассауйдің хикметтерін шағатай тілінен орыс тіліне аударған бірегей ғалым. Нағима Жәлелқызы Қаныш Сәтпаевтың қызы Шәмшия Қанышқызының шәкірті, тіпті жасының айырмашылығына қарамастан сырлас досы болды. Ол аударма ісіне арналған 100-ден астам монографияның авторы.
Айгүл ЭСЕНАЛИЕВА
«Білік» № 11 (172), 30 қараша 2014 жыл