2019 жылғы 2 қыркүйекте Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Парламент палаталарының бірлескен отырысында Қазақстан халқына жолдауын жеткізді. Мемлекет басшысы өз сөзінде экономикалық, саяси және әлеуметтік салалардағы бірқатар маңызды шешімдер туралы жариялады.

Елбасының айтуынша, Елбасы жасаған Бес институционалдық реформаны және Ұлт жоспарын толықтай жүзеге асыру қажеттілігін ескеру қажет.

Саяси қайта құру кезең-кезеңімен, біздің мемлекетіміздің және халықтың мүдделерін ескере отырып жүзеге асырылатын болады. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, жарылғыш, жүйесіз саяси ырықтандыру ішкі саяси жағдайды тұрақсыздандыруға, тіпті мемлекеттілікті жоғалтуға әкеледі.

Мемлекет басшысы айтқандай, біздің ортақ міндетіміз – азаматтардың барлық сындарлы сұраныстарына тез әрі тиімді жауап беретін «Есту мемлекеті» тұжырымдамасын жүзеге асыру.

Билік пен қоғамның тұрақты үнқатысуы арқылы ғана қазіргі заманғы геосаясат жағдайында үйлесімді мемлекет құрыла алады. Сондықтан азаматтық қоғамды қолдау және нығайту, оны шешу үшін ең өзекті ұлттық міндеттерді талқылауға тарту қажет.

Президент көпшіліктің тиімді кері байланысына назар аударды. Қоғамдық үнқатысу, ашықтық, адамдардың қажеттіліктеріне жедел ден қою – мемлекеттік органдар қызметінің негізгі басымдықтары.

Президент азаматтардың құқықтары мен олардың қауіпсіздігін қорғауды нығайтудың маңызды факторы сот және құқық қорғау жүйелерін терең реформалау болып табылатындығын атап өтті. Сот шешімдерінің сапасын жақсарту үшін бірқатар маңызды шаралар қабылдау қажет. Судьяның заңға және ішкі сенімдерге негізделген шешім қабылдау құқығы мызғымайды. Зорлық-зомбылық, педофилия, есірткі трафигі, адам саудасы, әйелдерге қатысты тұрмыстық зорлық-зомбылық және жеке адамға, әсіресе балаларға қатысты басқа да ауыр қылмыстар үшін жазаны шұғыл күшейту қажет.

Құқық қорғау жүйесін толыққанды реформалау маңызды міндеттердің бірі болып қала береді. Полицияның имиджі мемлекеттің күш құралы ретінде біртіндеп бұрынғыға айналады, азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қызмет көрсететін органға айналады.

Біздің мақсатымыз – мемлекеттің тұрақтандырушы рөлі бар нарықтық институттар мен тетіктердің жан-жақты дамуын қамтамасыз ету. Сонымен бірге «қарапайым заттар экономикасы» туралы ұмытпау керек. Бұл біздің жұмысымыздың басым бағыты.

Президент ауыл шаруашылығын дамыту қажеттігіне тоқталды. Ауыл шаруашылығы – біздің негізгі ресурсымыз, бірақ оны толықтай пайдалану мүмкін емес. Бізде тек елде ғана емес, сонымен қатар шетелде де сұранысқа ие органикалық және экологиялық таза өнімдер шығару үшін айтарлықтай әлеует бар.

Мемлекет басшысының айтуынша, ғылымдағы жағдай ерекше назар аударуды қажет етеді. Онсыз біз ұлттың ілгерілеуін қамтамасыз ете алмаймыз. Үкімет бұл мәселені ғылыми зерттеулердің деңгейін арттыру және оны іс жүзінде қолдану тұрғысынан қарастыруы керек. Президент сонымен қатар отбасы мен бала институтын, инклюзивті қоғам құруды қолдауға шақырды.

Өзекті міндет – азаматтардың, әсіресе жастар мен студенттердің белсенді өмірлік ұстаным дағдыларын қалыптастыра отырып, еріктілік іс-шараларға қатысуын арттыру. Бұл үкіметтің азаматтық қоғамды нығайту жөніндегі күш-жігерінің маңызды бөлігі.

Президент сонымен қатар жергілікті билік органдарының тиімділігін арттыру қажеттігіне назар аударды. Жергілікті билік органдарына адамдар үнемі қол жеткізе алуы керек.

Мемлекет басшысы пилоттық жоба ретінде жергілікті билік органдарының тиімділігін бағалау жүйесін енгізуді ұсынды. Жалпы, Үкімет алдағы уақытта өз қызметінің тиімділігін арттыруы керек.

Осылайша, Мемлекет басшысы халықтың әлеуметтік жағдайын анықтайтын негізгі бағыттар бойынша маңызды міндеттер қойды.

Халықтың әл-ауқаты және Қазақстанның әлемнің дамыған 30 еліңің қатарына кіруі – тәуелсіз мемлекетіміздің ұзақ мерзімді мақсаты болмақ.

И.А. Калиев

саяси ғылымдар кандидаты, профессор, С. Торайғыров ат. ПМУ-дың
«Басқару және саясаттану» кафедрасының меңгерушісі.